Etymologia nazwiska Suliga

Nazwisko Suliga

Bardzo ciekawym zagadnieniem jest etymologia nazwiska Suliga. Skoro wiemy już z jakiego obszaru Polski wywodzi się nazwisko i gdzie występuje najczęściej, możemy zastanowić się nad jego znaczeniem. Samo nazwisko brzmi dość obco, daleko mu do klasycznych nazwisk, których pochodzenie bardzo łatwo wyjaśnić. Może tak być z dwóch powodów:

  1. nazwisko jest pochodzenia zagranicznego;
    • pochodzenia czeskiego;
    • pochodzenia tatarskiego;
  2. nazwisko powstało od przedmiotu, miejscowości, nazwiska, które dla nas jest już nieznane, archaiczne.
    • od broni sulica;
    • od nazwiska np. Sulisław;
    • od łacińskiego zwrotu sues ligabat;

Wątek czeski…

Jedna z hipotez mówi, że Suligowie przybyli w rejony Bebelna przed XV wiekiem z terenu Czech. Świadczyć o tym ma fonetyczna bliskość z imieniem czeskim Sulika oraz nazwa miejscowa na obszarze dziś już nie istniejącej Kobylej Wsi. O miejscowości tej pierwszą pisemną wzmiankę znajdziemy w 1400 roku (własność Piotra, plebana w Chlewiskach, brata Mikołaja z Wielebnowa). Do dziś w języku potocznym możemy odnaleźć nazwę Czechy, która sugerować ma, iż to właśnie tutaj osiedleni zostali przybysze z Czech.

Wątek tatarski…

W rodzinie Jana Witolda Suligi istnieje legenda, dotycząca tatarskiego pochodzenia nazwiska. Opisuje ją na swoim blogu tutaj. Babcia Jana- Wanda Suliga, żona Jana Sufin-Suligi, w przekazach ustnych dowodziła pochodzenia od nazwiska Sulik-chana, tatarskiego jeńca. Być może chodziło tutaj o najazdy mongolskie, gdzie wojska najeźdźców przetaczały się również przez te tereny a pierwszy najazd miał miejsce w 1241 roku. W nieodległym Radomsku, również istnieje legenda o osiedleniu 100 Tatarów, setką biesów przez pewnego rycerza nazwanych. Do czasów dzisiejszych przetrwała tradycja wypieku tatarczucha, którą według tradycji zapoczątkowali. Na innym forum również ktoś dowodził Tatarskiego pochodzenia nazwiska Sulikowski.

Sulica, czyli broń drzewcowa

Dziś już zapomniana mało popularna, ale ta lekka włócznia będąca wyposażeniem lekkiej jazdy polskiej, była używana do XVI wieku. Pochodzi prawdopodobnie z terenów Bałtów, choć w Polsce była głównie wykorzystywana przez jazdę mazowiecką i litewską. Używali jej również Krzyżacy pod Grunwaldem. Wspominał o nie również Jan Długosz zdając relację z tej bitwy. Słownik języka polskiego, red. W. Doroszewski tak opisuje tą broń:

Ciekawym okazuje się fakt, że sulicę używali również w XV wieku czescy husyci. Broń tę nazywano tam „sudlica” a jej użytkowników „sudlicznikami”.





Suliga Jędrzej beł chłop z Biadolin…

Liber generationis plebeanorum czyli Księga rodów plebejskich, zwana też Liber Chamorum, dosłownie – Księga Chamów, zachowana w rękopisie z 1626 roku,  jest to dzieło, które miało na celu w sposób prześmiewczy pokazać część rodów szlacheckich, dowodząc ich haniebnych występków oraz niesłusznego legitymowania się rodowodami szlacheckimi. I tak na pozycji 2000 opisany jest Jędrzej [Andrzej] z Biadolin – Obecnie Biadoliny Radłowskie, województwo małopolskie, powiat tarnowski.

Nazwany został on Suliga od łacińskiego zwrotu sues ligabat co dosłowanie znaczy, wiążącego świnie. Jędrzej ów, trudniąc się wypasem świń dworskich „wiązął je we swory”, stąd dostał przydomek: Ten, który wiąże świnie.

Jest to mniej romantyczna i legendarna wersja powstania nazwiska, ale nie można jej wykluczyć. Co prawda, gdyby powstało ono właśnie w ten sposób, to jego źródłem musiałby być powiat tarnowski. A to oznacza, że przed 1626 rokiem nie było Suligów w Bebelnie, co raczej wyklucza Jędrzeja z grona protoplastów.

Wątek słowiański…

Najbardziej prozaicznym i najmniej związanym z historią wytłumaczeniem pochodzenia nazwiska, jest jego odimienny charakter. Możliwe, że pochodzi od Sulichna, co oznacza „najlepsza ze wszystkich”.  Imię to pojawia się po raz pierwszy w Bulli Gnieźnieńskiej z 1136 r. Jednak mało prawdopodobnym wydaje się fakt, iż w takim wypadku powstało tylko jedno skupisko tego nazwiska. Może i samo imię Sulichna było mało popularne…

Według innej wersji K. Rymuta zawartej w „Nazwiska Polaków. Słownik historyczno- etymologiczny” nazwisko ma pochodzić od jednego z tych imion złożonych słowiańskich typu Sulisław, Sulimir, Sulirad, Sulistryj, Suliwuj, Sulibrat, Sulidziad, Sulibor . Pierwszy człon, to dawny wyraz sulic: obiecywać, przyrzekać.