#3 Wspólna historia- 1772-1914 pod zaborami

1772- Pierwszy Rozbiór Polski

Pierwszy rozbiór Polski w 1772 roku, w którym brały udział Austria, Rosja i Niemcy nie dotknął terenów Kluczewska. Należeliśmy wówczas do województwa sandomierskiego, powiatu chęcińskiego. Na mapie sporządzonej w 1787 roku przez Karola de Perthees widzimy miejscowości podkreślone na żółto i czerwono. Te oznaczone kolorem czerwonym były własnościami kościelnymi, te żółte- królewskimi.

Źródło: Wikipedia
Mappa Szczegulna Woiewodztwa Krakowskiego i Xięstwa Siewierskiego, 1787, Karol de Perthees

1792- Drugi Rozbiór Polski

Drugi rozbiór w 1792 roku przy udziale Rosji i Niemiec również nie dotknął okolic Kluczewska. Jednak państwa dokonujące rozbiorów przybliżyły swoje granice dość blisko. W 1794 roku do wybuchu powstania pod dowództwem Tadeusza Kościuszki. Prowadził on działania również na terenach ościennych do Kluczewska. Jedna z najbardziej znanych bitew powstania miała miejsce pod Szczekocinami, zaś 16 listopada 1794 pod Radoszycami nastąpiło finalne rozwiązanie oddziałów powstańczych przez naczelnika Tomasza Wawrzeckiego i kapitulacja przed gen. Fiodorem Denisowem.


1795- Trzeci Rozbiór Polski

Niestety trzeci rozbiór dokonany w 1795 roku spowodował, iż tereny Kluczewska znalazły się pod zaborem austriackim. Był to ostatni i całkowity rozbiór Polski. Pod panowaniem austriackim znajdowaliśmy się aż do 1807 roku, kiedy to zostało utworzone Księstwo Warszawskie. Dawało ono namiastkę wolności, jednak podlegało pod władzę Cesarstwu Francji z Cesarzem Napoleonem na czele.

Reymann, West Galizen, 1797

1807-1815 Okres Księstwa Warszawskiego

W owym okresie ziemie kluczewskie weszły w zakres wpływów Napoleona, zostając wcielone do Księstwa Warszawskiego w 1809 roki.  Zaś w 1812 roku powstała z wydzielenia z parafii Kurzelów 3 miejscowość-Kluczewska, Pilczycy i Brześcia- nowa parafia Kluczewsko. Dołączono również do niej teren zlikwidowanej Parafii Januszewice w postaci Januszewic, Rzewuszyc i Komornik.


1815-1918 Okres Królestwa Polskiego (kongresowe)

Po klęsce Napoleona, omawiane tereny kolejny raz zmieniają zarządcę, tym razem dostajemy się pod wpływy rosyjskie, poprzez przynależność do Królestwa Polskiego. Po upadku Powstania Styczniowego, język rosyjski stał się również językiem obowiązującym przy prowadzeniu ksiąg parafialnych, przez co od  1866 do 1819 roku, akta kościelne spisane są cyrylicą, z uwzględnieniem dat kalendarza gregoriańskiego i juliańskiego. Język polski, wrócił do akt dopiero po odzyskaniu niepodległości.

Od 1815 roku Królestwo Polskie podzielone było na województwa, obwody, powiaty i gminy. W 1837 roku, po upadku Powstania Listopadowego, polityka Cesarstwa zmierzała do zatarcia granica między Królestwem Polskim a Imperium, dlatego województwa przemianowano na gubernie a w 1842 roku obwody na powiaty, zaś powiaty na okręgi.

Obszar obecnej gminy Kluczewsko znalazł się w dwóch różnych województwach.

Południowa część znalazła się w województwie krakowskim (siedziba w Miechowie, później od 1818 w Kielcach), obwód kielecki, powiat kielecki.

Północna część zaś w województwie sandomierskim (siedziba w Radomiu), obwód opoczyński (z siedzibą w Końskich), powiat konecki.

Granica przebiegała ze wschodu na zachód pomiędzy Pilczycą a Kopruszą.

Teren Królestwa Polskiego przechodził jeszcze wiele reform (np. połączenie guberni kieleckiej i radomskiej), głownie w celu ujednolicenia ze strukturami zaborcy. Nowy podział administracyjny został wprowadzony ustawą z dn.31.12.1866, i wprowadził:

gubernię kielecką (Келецкая губерния) i powiat włoszczowski- obejmująca południową część dzisiejszej gminy Kluczewsko, pod szyldem Gmina Kluczewsko.

gubernię radomską (Радомская губерния) i powiat konecki- obejmująca północną część dzisiejszej gminy Kluczewsko, jako Gmina Dobromierz.

Wtedy to wprowadzono również język rosyjski, jako oficjalny język administracyjny. Dodatkowo w 1869 i 1870 roku zabrano prawa miejskie 334 miasteczkom, przemianowując je na osady. Taki los spotkał pobliski Kurzelów…

W 1867 powstał pierwszy raz powiat włoszczowski.

Do 1912 roku, praktycznie nie zachodziły większe zmiany w podziale administracyjnym.


Gubernia Kielecka, 1896 rok, Wikipedia

Gubernia Radomska, 1896 rok, Wikipedia